Alışkanlıklar

 Education köken olarak wikipedianın  önbellek sayfasında şu şekilde yazıyor. (site hala kapalı olduğu için Google önbellekte var olan yazıları okuyabiliyoruz şu an ) from ē- ("from, out of") and dūcō ("I lead, I conduct"). Latince kökenli “e” ve “duco” kelimeleri. İçeriden dışarı doğru anlamında. Her ne kadar üzerinde tartışmalar devam etse de genel kanı eğitim kelimesi kökeni ise “eğ” mek olduğu yönünde. Şekil vermek istediğiniz gibi eğip bükmek. Arada büyük bir fark var. Anlayış tamamen farklı.

Bugün 5. Sınıflarla ilk dersimi yaptım. İlk kez girdiğim sınıflarda mümkün olduğu kadar verimli ders çalışmayla ilgili bilgiler veriyorum. Bazen çok ileri gidip okuduğum kitaplardan örnekler veriyorum. Bazıları için bir şey ifade etmiyor ama anlayanların gözlerinden belli oluyor.

Aslında verimli çalışmanın sihirli bir formülü yok. Maalesef eğitim sistemimiz kelime kökünden de anlaşılacağı gibi kendi enerjilerini dışarı çıkarmada ve alışkanlıklarını değişmekte çok başarısız. Bence eğitim demek alışkanlık kazanmak demektir. Kötü alışkanlıklarınızı bırakıp iyi alışkanlıklar kazanırsanız eğitimlisinizdir. Bizim öğretmenler olarak farkımızda bunu aynı zamanda öğretebiliyor olmaktır.  

İşte asıl odaklanmamız gereken nokta budur. Alışkanlıklar.

"Sürekli yaptığımız şey ne ise biz oyuz, o zaman mükemmellik bir eylem değil, bir alışkanlıktır."

Aristoteles

Öğrencilerin rutinleri olmalıdır. Alışkanlık kazanmak isteyen öğrenciye bir yol çizmemiz gerekir. Alışkanlık nasıl kazandırılır sorusu içinde öncelikle öğretmen eğitiminden başlamalıyız. Her öğretmen kendini değiştirebilme gücüne sahip olmalıdır ve değiştirmelidir.

8. sınıfların bu yılki fen müfredatındaki ilk konu her ne kadar iki sayfada olsa girişimcilik ve inovasyon. Kendi zümrelerimizde gördüğüm kadarı ile öğretmenlere çok uzak bir konu. Peki MEB bu konuyu neden tercih etti dersiniz? Belli ki artık dünyadaki değişimleri yakından takip etmemiz gerektiğini anlıyoruz. Hatta takip ortaokul sıralarından başlamalı. Peki öğretmenler bunun neresinde? Bu konulara hakim miyiz? Neyse ki benim öğrencilerim şanslı bu konuda. İlk dersimizde inovasyondan başladık, melek yatırımcı, start-up, kuluçka merkezi derken 40 dk’nın nasıl bittiğini anlamadık.

Yalnız girişimcilik tamamen kişisel merakımdan kaynaklanıyor. Bakanlığın bir öğretmen eğitim programı olmadığından dolayı bu başlıklara ilgi duymayan bir öğretmenin kitabın ilk iki sayfasını boş geçeceğinden eminim.

Girişimciliğin, bahsettiğim alışkanlıklar ve rutinler ile yakından bağlantısı vardır. Çünkü her girişimci hayatında değişiklikler yapmalıdır. Düzenli ve ısrarlı bir çalışma düzeni şarttır. Alışkanlık kazanma sürecinde zorluk grafiği yukarı doğru hareket eder ve genellikle tepe noktasına kadar çoğu kişi beklemez, vazgeçer. Ancak şunu bilmemiz gerekir; tepe noktası aşıldığında inişe geçilir ve alışkanlık kazanma süreci daha kolay bir hale gelir. Tıpkı nefes almak ve yemek gibi.

Bu kolay bir yolculuk değil şüphesiz.  İş yaşamımızda, beslenmede düzenimizde, spor yapmada ve ders çalışmada vb. her türlü etkinliğin planlı ve düzenli olması demek, bir süre sonra bize sıkıcı bir hayat yaşıyor hissi veriyor. Eğer tüm bu etkinlikler sonunda şöhret, saygınlık ve para gibi motivasyonlar elde edilemiyorsa bir yerlerde hata yapılıyor gibi gelir. Bu rutinlerin başarı getirmediği anlamına gelmez. Rutinlerin içeriği sorgulanmalıdır.

Bir öğrencim anlattıklarımdan çok etkilenmişti ve benden her fırsatta kitap önerisi istedi. Bende onun seviyesine göre olan kitaplarla başlamasını önermeme rağmen yazın eline geçen ilk kitabı okumaya başlamış. “Dostoyevski, Suç ve Ceza.” 7. Sınıf öğrencisi olduğu için kitaptan hiçbir şey anlamamış. Anlamayacağını zaten biliyordum ama yazın başında nedense okumamasını da söylemedim. Yaz sonundaki tepkisi merak ediyordum.  Şimdiki nesilden zaten böyle bir şey beklemek zor. Her ne kadar başarılı bir öğrenci olsa da…

Ben 7. Sınıfta Rus edebiyatından birçok yazarı okuyup keyif alabildiğimi hatırlıyorum. Bence bizden önceki nesillerde bu konuda bizden daha başarılılardı. Zaman geçtikçe okuduğumuzu anlama kapasitesi nesilden nesile daha geriye gidiyormuş gibi geliyor.

Tatil dönüşü öğrencim yanıma geldi ve bir türlü kitap okuma rutini elde edemediğini söyledi. Bende içeriğinin yanlış olduğunu söyledim. Çünkü tepe noktası sisli bir bulutun içindedir ve gözükmez. Bu nedenle yaklaşıp yaklaşmadığımızı anlayamayız. Bir yere ne kadar uzak olduğunu bilmeden bıkmadan usanmadan yürümeye benziyor bu.

Değişimi kabullendiğimiz ve başardığımız zaman ülke olarak da değişeceğiz. Daha parlak bir geleceğe kavuşacağız.